پیاچپی (به انگلیسی: PHP) یک زبان برنامهنویسیِ شیءگرا و برای سرور است که برای طراحی وب توسعه یافتهاست، اما میتوان از آن به عنوان یک زبان عمومی نیز استفادهکرد. تا ژانویهٔ سال ۲۰۱۳ میلادی PHP روی ۲۴۴ میلیون وبگاه و ۲٫۱ میلیون سرور وب نصب شدهاست. این زبان در سال ۱۹۹۵ میلادی توسط راسموس لِردورف (به انگلیسی: Rasmus Lerdorf) ساختهشد و در حال حاضر توسعهٔ آن بر عهدهٔ گروه پیاچپی است. در ابتدا، پیاچپی از عبارت صفحهٔ خانگی شخصی (به انگلیسی: Personal Home Page) گرفته شدهبود.اما اکنون این کلمه مخففِ بازگشتی PHP: Hypertext Preprocessor به معنی پیاچپی: پیش پردازندهٔ ابرمتن است.
پیاچپی یک نرمافزار آزاد است که تحت مجوز پیاچپی انتشار یافتهاست. این مجوز به دلیل قرار دادن محدودیت روی استفاده از عنوان پیاچپی، با مجوز همگانی گنو (GPL) سازگار نیست. پیاچپی را میتوان روی اکثر سرورهای وب نصب کرد. همچنین قابلیت نصب آن به صورت یک شل جداگانه روی تقریباً تمامی سیستمهای عامل و پلتفرمها (یا سکوها) وجود دارد. تمامی این استفادهها رایگان است.
تاریخچه:
توسعه ی PHP از سال ۱۹۹۴ و زمانی آغاز شد که راسموس لردورف تعدادی اسکریپت به زبان سی نوشت تا صفحهٔ خانگی خود را مدیریت کند. این اسکریپتها که به صورت رابط دروازهٔ مشترک (به انگلیسی: Common Gateway Inteface) نوشته شدهبودند، مسئول انجام عملیاتهای سادهای مانند نشان دادن رزومهٔ راسموس و بررسی آمارهای بازدید از وبگاه او بودند. با گسترش اسکریپتها و افزودن توانایی تعامل با فرمهای وب و ارتباط با پایگاههای داده، نام صفحهٔ خانگی شخصی/مفسر فرم (به انگلیسی: Personal Home Page/Form Interpreter) یا PHP/FI برای آنها انتخاب شد. PHP/FI میتوانست برای ایجاد نرمافزارهای سادهٔ وب استفاده شود.در ابتدا، لردورف برای یافتن خطاهای این اسکریپتها و بهبود آنها، در ۸ جون سال ۱۹۹۵ میلادی اسکریپتها را با نام ابزارهای صفحهٔ خانگی شخصی نسخهٔ ۱٫۰ (به انگلیسی: Personal Home Page Tools version 1.0) تحت مجوز عمومی گنو روی گروه خبری یوزنت منتشر کرد. این نسخهٔ اولیه بسیاری از ویژگیهای نسخهٔ کنونی این زبان را داشت. متغیرها به سبک زبان پرل بودند، مدیریت فرمها وجود داشت و میشد کدها را در درون کدهای اچتیامال قرار داد. قواعد پیاچپی نیز از زبان پرل پیروی میکردند، اما سادهتر، محدودتر و ناپایدارتر بودند. با شکلگیری یک گروه برنامهنویسی و بعد از انجام تستهای فراوان روی نسخهٔ بتا و بازنویسی موتور تجزیهکننده، سرانجام PHP/FI نسخهٔ ۲٫۰ در نوامبر سال ۱۹۹۷ میلادی منتشر گردید.
امنیت:
۲۹٪ از مشکلات امنیتی که در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۳ میلادی توسط پایگاه داده امنیتی ملی (National Vulnerability Database) منتشر شد، با زبان پیاچپی مرتبط است. این مسائل اکثراً به دلیل نبود استفاده از روشهای مناسب توسط برنامهنویسان ایجاد میشود. و این در حالیاست که مشکلات تکنیکی که در خود زبان پیاچپی وجود دارند، بسیار کم هستند. (۲۳ مشکل در سال ۲۰۰۸، کمتر از ۱٪ مشکلات) با توجه به اینکه برنامهنویسها اشتباهات بسیاری میکنند، بارها پیشنهاد شدهاست که قابلیتهایی برای تشخیص خطاهای امنیتی در زبان پیاچپی گنجانده شود تا این خطاها را به برنامهنویس گزارش بدهد. با اینکه چنین ابزاری برای زبان پیاچپی در حال توسعه است، اما این پیشنهادها تاکنون رد شده و این ابزارها به زبان افزوده نشدهاند.
منبع: ویکیپدیا